27 Ekim 2014 Pazartesi

PERİYODİK CETVELİN ÖZELLİKLERİ

 PERİYODİK CETVELİN ÖZELLİKLERİ  


1. Periyodik cetvelde düşey sütunlara grup yatay sıralara da periyot denir. 8 tane A (baş grup) 8 tanede B olmak üzere 16 grup vardır.
2. Bir elementin bulunduğu baş grup numarası onun değerlik elektron sayısına eşittir. Örneğin element 7A grubundaysa değerlik elektronu 7, 3A grubundaysa değerlik elektronu 3 dür.
3. Aynı gruptaki elementlerin değerlik elektronları aynı olduğundan kimyasal özellikleri de aynıdır.
4. Periyodik cetveldeki gruplar şöyle adlandırılır.

 Grup Adı  

1A Alkali metaller
2A Toprak alkali metaller
3A Toprak metalleri
4A Karbon grubu
5A Azot grubu
6A Oksijen grubu
7A Halojenler
8A Soygazlar(asal gazlar)


5. Her periyot bir alkali metalle başlar ve bir soygaz ile biter.
6. Hidrojen alkali metal olmadığından 1.periyot alkali metalle başlamaz.
7. Periyotlarda soldan sağa doğru gidildikçe asitlik özelliği artar, bazlık ve elektrik iletkenliği azalır.
8. Soldan sağa doğru atom çapı azalırken yukarıdan aşağıya doğru atom çapı artar.
9. Soldan sağa doğru iyonlaşma enerjisi artarken yukarıdan aşağıya doğru iyonlaşma enerjisi azalır.
10. Soldan sağa doğru çap azaldığı için elementlerin elektron ilgisi (elektronegatiflik) artar, yukarıdan aşağıya doğru azalır.
11. Yukarıdan aşağıya doğru metalik özellik artar, soldan sağa doğru azalır.

 BAZI GRUPLARIN ÖZELLİKLERİ 


1A GRUBU (ALKALİ METALLER) (Li, Na, K, Rb,Cs,Fr)

1. Değerlik elektron sayıları bir olduğu için bu elektronunu kolaylıkla vererek bileşiklerinde sadece +1 değerlik alırlar. İyi indirgendirler.

2. Çok aktif oldukları için tabiatta bileşikleri halinde bulunurlar. Tuzlarının elektroliziyle saf halde elde edilebilirler.

3. Su ve hava oksijeniyle tepkimeye girdiklerinden laboratuvarda eter yada gaz yağında saklanırlar.

4. Alevi karakteristik renklere boyarlar.( Na sarıya, Li kırmızıya ) 
5. Yumuşak ve parlaktırlar. Erime noktaları ve yoğunlukları küçüktür. Grupta yukarıdan aşağıya inildikçe yoğunlukları büyür, erime noktaları küçülür. 

7A GRUBU ( HALOJENLER ) (F,Cl,Br,I,At)

1.
Değerlik elektron sayıları 7 olduğu için bileşiklerinde +7 ile -1 arasında çeşitli değerlikler alabilirler. Özellikle -1 değerlik alırlar.
2. Hidrojenli bileşikleri asit özelliği gösterir.(HCl,HI,HF....). Grupta yukarıdan aşağıya inildikçe asitlik özelliği artar.
3. Atom numaraları soygazlardan bir eksiktir.
4. Grupta yukarıdan aşağıya inildikçe atom no ve atom yarıçapı artar, elektron alma özelliği (elektron ilgisi) azalır.
5. P.cetvelde elektron alma ilgisi en fazla olan (elektronegatifliği en fazla) element flor olduğundan flor en iyi yükseltgendir.
6. 2 atomlu moleküller halinde bulunurlar. Oda şartlarında F2, Cl2 gaz , Br2 sıvı I2 ve At2 katıdır.
ÖSYM sınavında 1A , 7A ve 8A grubunun özellikleri sorulmaktadır. 

8A GRUBU (SOYGAZLAR) (He, Ne, Ar, Kr, Xe Rn)

Bu gruba ait olan elementler kararlı olup kimyasal tepkimeye girmezler.

 ELEMENTLERİN PERİYODİK CETVELDEKİ YERİ  

Yeri belirlenecek elementin elektron dağılımı yapılır. Değerlik elektron sayısı grubunu, en yüksek enerji düzeyi de periyodunu gösterir. Son orbital S yada P ile bitiyorsa A, d ile bitiyorsa B grubu elementidir. 

Örnek :  
Atom numarası 15 olan elementin periyodik cetveldeki yeri neresidir ? 

2+3=5 5A
15X= 1s2 2s2 2p6 3s2 3p
3. periyot 

Örnek :

19X, 13Y, 23Z elementlerinin periyodik cetveldeki yerlerini belirleyiniz ?

19X : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s1 : 4.periyot 1A grubu


13Y: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p1 : 3.periyot 3A grubu

23Z: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d3 : 4.periyot B grubu 


 BAZI ÖZELLİKLERİN PERİYODİK CETVELDEKİ DEĞİŞİMİ

1. ATOM NUMARASI

Periyotlarda soldan sağa, gruplarda yukarıdan aşağıya inildikçe atom numarası artar.

2. ATOM YARIÇAPI (Atom hacmi)

Atom yarıçapı atomun büyüklüğünün ölçüsüdür. Bu bakımdan yörünge sayısyıla doğru orantılıdır. Yörünge sayıları eşitse, atom numrası küçük olanın (çekirdekteki çekim kuvveti az olduğundan) yarıçapı daha büyüktür.
Bu bakımdan gruplarda yukarıdan aşağıya inildikçe atoma yeni yörüngeler eklendiğinden atom çapı artmakta, soldan sağa doğru yeni yörünge eklenmediğinden atom çapı azalmaktadır. 
 
3. İYONLAŞMA ENERJİSİ  
İyonlaşma enerjisi atom çapı ile ters orantılıdır. Soldan sağa doğru çap azaldığından iyonlaşma enerjisi artmakta, yukarydan aşağıya doğru çap arttığından iyonlaşþma enerjisi azalmaktadır. 

4. ELEKTRON ALMA VE VERME ÖZELLİĞİ

Gruplarda yukarydan aşağıya inildikçe elektron verme özelliği artar, periyotlarda soldan sağa gidildikçe azalır. Yörünge sayıları eşit olanlardan, değerlik elektron sayısı az olan daha kolay elektron verir. 
Bir elementin metalik özelliği elektron verme eğilimiyle ölçülür.
Bir elementin ametalik özelliğide elektron alma eğilimiyle ölçülür. 


PERİYODİK CETVEL

                            PERİYODİK CETVEL

Bir çok elementi ayrı ayrı incelemek zor bir iştir. Elementlerin incelenmelerini kolaşlaştırmak ve özelliklerini daha kolay hatırlaya bilmek amacıyla, elementleri bir sınıflamaya tabi tutmayı çok eskiden beri kimyacılar düşünmüşlerdir. Hatta bu sınıflandırmada elementlerin özellikleri, belirli bir düzen içinde değişirse, kimyacıların işi epeyce kolaylaşmış olacaktı. Geçen yüz yılın ortalarında, şimdi bilinen ele-mentlerin yarısından biraz fazlası biliniyordu. Bilinen elementleri, ö-zelliklerine göre bir sınıflandırma yapmak için, o zamanda kimyacılar, değişik fikirler ileri sürmüşlerdir.
On dokuzuncu yüzyılın başında, Dalton’un ileri sürdüğü atom teorisi ve onu hemen takip eden Avogadro hipotezi, modern kimya a-lanını açmış; Berzelius’un (Berzelyus) atom kütlelerini tayini ile, atom kütleleri ile elementlerin özelliklerini karşılaştırma imkanı ortaya çık-mıştır.
Elementlerin atom kütleleri ile özellikleri arasındaki ilişkiyi ilk sezen Alman kimyacı J.W.Döbereiner (Döbrayner) olmuştur. Döbere-iner, 1828 yılında, bazı elementlerin kimyasal özellikleri arasında (CL,BR,I)-(Ca,Bo,Sr)-(S,Se,Te gibi) yakın benzerlikler bulunduğunu görmüş ve bu elementleri “triyotlar” (üçlüler) olarak gruplandırmıştır.
Bu görüş, zamanın kimyacılarını, bütün elementleri içine alan, tam bir sıralama sisteminin var olabileceği düşüncesine götürmüştür.
İngiliz kimyacı J.A.R. Newlands (Nivlands) 1864’de, o zaman bilinen elementleri atom kütlelerine göre artan bir şekilde sıralamakla, her 7 elementten sonra gelen 8. elementin özelliğnin, bu 8 elementin başlangıç elementinin özelliğine benzediğini görmüştür. Bu şekilde, bir elementten 7 sonra gelen elementin yani 8. elementin aynı özelliğe sahip olmasını müzikteki 8 notaya verilen isme benzeterek, oktav diye adlandırmıştır. Fakat Newlands bu görüşünde pek ileri gidememiş ve kalsiyumdan sonra gelen elementlerin bağlantısını anlayamamıştır.
Bugünkü anlama yakın periyodik sistem, 1869 yılında Rus kim-yacısı Dimitri Mendeleev ( Dimitri Mendelyev) tarafından yapılmıştır. 1870 yılında Alman bilgini Lother Meyer (Lotar Meyır)de Mende-leev’den habersiz olarak, bir periyodik cetvel yapmıştır. Bu iki cetvel hemen hemen birbirinin aynıdır. Meyer; elementleri, cetvelinde fizik-sel özelliklerine (atom hacimlerine) göre sıralamış, Mendeleev ise, e-lementlerin elementleri fiziksel özelliklerini ele alacak yerde, değerli-liklerini, yani kimyasal özelliklerini dikkate almıştır. Mendeleev, o za-man bilinen ve atom kütlelerini bulunmuş elementleri, atom kütleleri-nin artısına göre sıralamakta, elementlerin değerliliklerinin ve öteki ö-zelliklerinin, gitgide değişirken, belirli sayıda elementten sonra tek-rarladığına, yani bu özelliklerin periyodik (devri) olduğunu görmüştür.
Mendeleev, atom kütleleri sırasına göre kurduğu gruplarla, özel-lik bakımından benzeyen element yoksa, yerini boş bırakmıştır. Bunun sonucu olarak Mendeleev’in periyodik cetveline bazı boşluklar mey-dana gelmiştir. Mendeleev, bu boşlukları açıklamasını bilmiş, o gün için bilinmeyen ve periyodik cetvelde 32 numaralı yeri olması gereken elementin özelliklerinin ne olacağını tahmin etmiştir. Ayrıca, Mende-leev’in sisteminde boş kalan yerlerde bilinmeyen elementlerin bulun-ması gerektiği fikri yeni elementlerin keşfine yol açmıştır.
Mendeleev’i dahiyane görüşü ile, bu sistemin doğanın genel bir kanununa uyulduğunu sezmiş ve sistemini genelleştirmekten çekinme-yerek o gün için 63 element bilinmesine ve sisteminde pek çok boş yer kalmış olmasına rağmen, periyodik cetvelini geliştirmiştir.
Periyodik cetvelin yapılmış olması elementleri inceleme kolaylığı sağladığı gibi bilinmeyen elementlerin özelliklerinden yola çıkarak keşfini sağlamıştır.
Bu gün periyodik cetvelde elementler, atom kütlelerine göre de-ğil, atom numaralarına göre dizilir. Böylece Mendeleev’in sisteminin aksaklığı ortadan kalkar. Çünkü kimyasal özellikleri atom kütlelerinin periyodik bir fonksiyonu değil, artan atom numaralarının periyodik bir fonksiyonudur. Elementler artan atom numaralarına göre periyodik cetvelde dizildiğinde, elementlerin bazı özellikleri periyodik olarak tekrarlanır. Bunun nedeni, elementlerin elektron dizilişleriyle ilgilidir.
Elementler, özellikleri birbirine benzeyen alt alta gelecek şekilde, artan atom numaralarına göre sıralandığında bir cetvel oluştu-rur. Oluşan bu cetvele periyodik cetvel denir.
Periyodik cetvel elementlerin elektron dizilişine bağlı ola-rak dört bloktan (s, p, d, f) meydana gelir. Bloklardaki elementlerin değerlilik elektronları bulunduğu blokun adıyla aynı orbital dedir.
Ör: Na------- 1s 2s 2p 3s :s blokunda
P-------- 1s 2s 2p 3s 3p blokunda
Tablo IV.1
ORBİTAL: Bir atomun elektronlarının bulunma olasılığı-nın yüksek olduğu uzay bölgesidir.
Değerlik elektronları: Bir elementin en dış elektron kabu-ğunda bulunan elektronlara denir.
Şekil 6.14
Periyodik cetvelde yatay sütunlara periyot, düşey sütunlara grup denir.
Periyodik cetvel 7 periyot ile 8A, 8B olmak üzere 16 gruptan (18 düşey sütundan) oluşur. Yeni sistemde gruplar A ve B diye ayrılmaz. Birden onaltıya kadar sırayla 1,2,3.....16. grup diye adlandırılır.
1. periyotta 2 element bulunur. (H, Ne)
2. periyotta 8 element bulunur. (Li, Be, B, C, N, O, F, Ne)
3. periyotta 8 element bulunur. ( Na, Mg, Nı, Si, P, S, Cl, Ar)
4. periyotta 18 element bulunur. (K, Ca,..............................., Kr)
5. periyotta 18 element bulunur. (Rb, Sr, ............................., Ye)
6. periyotta 32 element bulunur. (Cr, Ba, ............................., Ra)
periyotta 32(yir4. ve 5. periyotlarda periyodun 10 element uzamasına d orbitalin dolması (d ) neden olur. 6. ve 7. periyotlarda ise sıranın 14 element u-zamasına f orbitalinin dolması (f ) neden olur. F orbitallerine elektron dolan 14 elementten 6. sıradaki lantanitler (57-71 atom numara (1)) (noder toprak metalleri) ve 7. sıradaki aktinitler, (89-103) cetvelin da-ha fazla yana uzamamasından alt sırada f bloğuna alınmıştır.
Periyodik cetvelin s bloğunda IA ve IIA, p bloğunda IIIA, IV A, VA, VIA, VIIA ve VIIIA grupları, d bloğunda ise IIIB, IVB, VB, VIB, VIIB, VIIIB, IB ve IIB grupları yer alır.
Elementler artan atom numaralarına göre periyodik cetvele yer-leştirildiğinde, cetvelin sol tarafından metallerin sağ tarafında ametal-lerin yer aldığı görülür.Her periyot bir alkali metal ile başlar bir soy-gaz ile biter.
Guruplar ve özellikleri:
A Grubu Elementleri; A grubu elementlerinin değerlik elektron-ları s ve p orbitallerinde bulunur. Elektron dizilişi, s orbitali ile sonuç-lanan elementler s, p ile sonuçlananlar p, d ise sonuçlananlar d, f ile sonuçlananlar ise f bloğunda yer alır.
Periyodik cetvelin IA grubunda (H, Li, Na, K, Rb, Cs, Fr) ele-mentleri bulunur. Hidrojen IA grubunda bulunmakla beraber bir ame-taldir. Hidrojen dışındaki bu grup ametallerinin hidrooksitleri kuvetli baz özelliği gösterdiğinden, IA grubu elementler bazik anlamına ge-len alkali metaller adıyla anılır. Alkali metaller, en dış orbitalleri olan küresel s değerlik orbitallerinde bir değerlik elektronu taşır. Bu ele-mentlerin elektron dizilişlerinin benzerliği bir çok özelliklerinde ben-zerliğe yol açar IA grubu elementleri dış orbitallerdeki bir tek değerlik elektronu kolaylıkla vererek +1 yüklü
iyon haline geçer. Metalik par-laklık gösterir, bıçakla kesilebilecek kadar yumuşaktırlar. Elektrik ve ısıyı iletir.
Periyodik cetvelin IIA grubunda (Be, Mg, Ca, Sr, Ba, Ra) ele-mentleri bulunur. Bunlar toprak alkali metaller olarak anılır. Bu grup elementleri atomların s değerlik orbitalinde 2 elektron bulunur. Bu e-lektronlar, IA grubu elementlerinin tek elektronu kadar olmasa da ge-ne kolaylıkla ortamdan kopar. Bu nedenle IIA grubu elementleri +2 değerlikli
iyon halinde bileşik oluşturur. Bu grupta yer alan elementler IA grubu elementlerinden daha az aktif, daha yoğun ve dahaserttir.
Periyodik cetcelin IIA grubunda hepsi ametal olan flüor (f), klor(Cl), brom (Br), iyot (ı) ve astaton (At) elementleri bulunur. Bun-lara tuz üreten anlamına gelen halojen adı verilir. Oda sıcaklığında F ve Cl gaz, Br sıvı, I-ise katı halde bulunur. Halojen atomlarının s ve p değeğerlik orbitallerinde yedi tane değerlik elektronu vardır. Halo-jenler kararlı hale gelmek için genellikle dışarıdan bir elektron alarak
-1 değerlikli iyonlar halinde bileşik oluşturur. Bu halojenler bir kısım bileşiklerinde +1, +3, +4, +5, +6, +7 değerlikli olabilir. Halojenler ol-dukça aktiftir.
B Grubu elementleri :
Değerlik elemanları son olarak d orbitalinin doldurduğu elementlerin yer aldığı gruplardır. III B ile başlayıp II B ile sonlanan gruplarda yer alan elementlere geçiş elementleri ya da geçiş metalleri denir. Geçiş elementleri kimyasal tepkimelerinde d orbitalinden önce s orbitalinden elektron verir. Bu elementler genellikle birleşiklerinde çok farklı de-ğerlikli
iyon halinde bulunur. B grubu elementlerinin tamamı metaldir. 30 elementtir.
Elektron dizilişleri f orbitali ile sonlanan elementlere iç geçiş e-lementleri denir. Bu elementler periyodik cetvelin altında f bloğunda bulunur. Hepsi metaldir. Lantanitlerde Pm elementi dışındakiler rad-yoaktif değildir. Aktiniflerin ise tamamı radyoaktiftir.
Grupların incelenmesinde dikkat çekici yön, aynı grupta yer alan elementlerin son orbital türü ile bu orbitallerde yer alan elektron sayı-sındaki aynılıktır. Bu aynılık, aynı grupta yer alan elementlerin kimya-sal özelliklerin benzerliğe neden olur.
VIII A veya 0 (sıfır) grubu elementleri ( He, Ne, Ar, Xe, Rn ) soy gazlar olarak bilinir. Değerlik elektronları değerlik orbitallerini tamamen doldurmuştur. Çok zor şartlarda çok az bileşik yaparlar. Bu nedenle bileşik yapamaz olarak bilinirler. Doğada tek atomlu olarak bulunurlar, renksizdirler.
Periyodik özellikler :
Periyodik cetvelde elementlerin atom numaralarına bağlı olarak yerleri değiştikçe atom çapları ve elektron dizilişleri farklılık gösterir. Bu durum elementlerin özelliklerinde de periyodik değişmelere neden olur. Özelliklerdeki değişmeler periyot ve gruplara göre şöyle özetle-nebilir.
A) Periyotlarda soldan sağa gidildikçe;
1- Atom numarası büyür, değerlik elektron sayısı büyür
2- Atom kitlesi büyür
3- Atom çapı küçülür
4-Orbital sayısı değişmez
5- İyonlaşma enerjisi artar ( Bu artışta küresel simetrik durumlar istisna oluşturur )
6- Elektron ilgisi ve elektronegatiflik artar
7- Metalik özellikler ( elektrik, ısı iletkenliği vb. ) azalır, amet-tallik özellikler artar.
8- Metallerin erime-kaynama noktaları yükselir, sertlikleri artar hidroksitlerinin bazlık kuveti azalır. Amettallerin erime ve kaynama noktaları düşer, asitlerinin asitlik güçleri artar.
9- Metallerin kimyasal tepkime ilgileri ( aktiflikleri ) azalırken, ametallerin kimyasal tepkime ilgileri artar.
İyonlaşma enerjisi :
Gaz halindeki nötr bir atomun en yüksek enerji düzeyindeki orbitallerinde bir elektron koparmak ( sonsuz uzaklığa götürmek ) için verilmesi gereken enerji miktarına denir. İyonlaşma olayı dışarıdan ısı alan ( endotermik ) bir olaydır.
Elektron ilgisi :
Gaz halindeki nötr bir atomun bir elektron almasıyla açığa çıkan enerjiye denir. Ekzotermik bir olaydır.
Elektronegatiflik :
Bir atomun bir kimyasal bağda ( molekül içinde ) elektronları çekme yeteneğidir.
B) Gruplarda yukarıdan aşağı inildikçe;
1- Atom numarası artar
2- Atom kütlesi artar
3- Atom çapı artar
4- Orbital sayısı artar
5- Değerlik elektron sayısı değişmez
6- İyonlaşma enerjisi küçülür
7- Elektron ilgisi ve elektronegatiflik azalır
8- Metallerin erime ve kaynama noktası düşer. Ametallerin erime ve kaynama noktası yükselir
9- Metallerin metalik özellikleri artar, ametallerin ametalik özellikleri azalır.

Beden eğitimi

Beden eğitimi
Beden eğitimi, eğitimin, insanın beden sağlığını ve becerilerini geliştirmeye yönelik dalına denir. Beden eğitimi, insanın zihinsel eğitim kadar bedensel eğitime gereksinmesi olduğu düşüncesine dayanır. Beden eğitiminin geçmişi, uygarlıklar tarihi kadar eskidir. Günümüzden yaklaşık 2.400 yıl önce yaşamış olan Yunanlı filozof Platon’un "Gerçek müzisyen ve sanatçı, müzikle cimnastiği en doğru oranlarda birleştirebilen kişidir" sözleri, Eski Yunan’da beden eğitimine verilen önemi gösterir.
 Beden eğitim faaliyetlerini özelleştirerek çeşitli branşlarda somutlaştırılmış, üst düzeyde yapıldığında fizyolojik, psikolojik, estetik teknik özellikleri gerekli kılan yarışmaya dayalı ve katı kurallarla çevrili bir etkinliktir.
Görünürdeki en çarpıcı amacı beden eğitimi ile taşıdığı eş amaçlar dışında yarışmak ve kazanmaktır. Spor bireyleri toplumsal uyumu sağlamakta, ruhsal ve bedensel sağlıklarını güvence altına almaktadır. Başarıyı genişletme, yarışmada üstün gelme ve kazanma amacıyla yapılan bir çabadır.
Bireyin biyolojik kökenli içgüdülerini neden olduğu dürtülerin amaca ulaşmasının sağlarken aynı zamanda temel gereksinmesini de karşılayan davranış biçimidir. Amacı bireysel, toplumsal yada ekonomik olabilir.

Beden Eğitimi
Bedensel, toplumsal ve ruhsal davranışları bir araya getirme oluşturma ekibidir. Bu oluşumda beden eğitimi amaç değil araç durumundadır. Büyük kas etkinlikleri aracılığıyla bedensel nitelikleri kazanarak oluşan bir sonuçtur. Kas etkinlikleri ile bireyin ruhsal ve toplumsal bütünlüğünü bozmadan, kişinin toplum yararına en iyi gelişimini gerçekleştirme eğitimidir.
Beden eğitiminde etkinlik önemli bir husus olup beden bir araç olarak kullanıldığında amaç olarak karşımıza tüm kişiliğin eğitimi etkinlikler yoluyla kişinin, büyüme, gelişme ve davranışlarını olumlu biçimde sağlayan en küçük eğitim aracı olarak çıkmaktadır.
Sağlıklı, güçlü, mutlu olma, kişilik, karakter, ahlaki değerler kazanma, kültürleşme, toplumsallaşma ve vatandaş eğitimidir.

Bireyin bedenen, fitren, ruhen gelişimini sağlamak, günlük yaşama ve iş yaşamının koşullarına hazırlamak, milli bilinç ve vatandaşlık duygularını kuvvetlendirmek amacıyla yapılan düzenli ve metotlu çalışmaların tümüne birden beden eğitimi diyoruz.
İnsanın bütününü oluşturan fiziki, ruhi, zihni niteliklerin bulunduğu yaşın genetik kapasitesinin gerektirdiği verim gücüne ulaşılabilmesi için yapılan etkinliklerin tümüdür.
Milli eğitimin temel etkinliklerine bağlı olarak kişinin beden, ruh ve fikir gelişimini sağlamaktır. İnsanın toplum kurallarına uygun olarak yaşaması, birbirleriyle olan ilişkilerinin iyi örneğini verebilmesi, yardımsever, insan haklarına saygılı olmasıyla bağlantılıdır.

Beden eğitimi insanın sosyalleşebilmesi, kişiliğini bulup doğru bir çizgi üzerinde yol kat etmesinde büyük rol oynar. Kısaca beden eğitimi bireyin beden sağlığını, beden becerilerini geliştirmeye yönelik, gerektiğinde çevresel koşullara ve katılımcıların özelliklerine göre değiştirilebilen esnek kurallara dayalı oyuna, jimnastiğe, spora dönük alıştırma ve çalışmaların tümünü kapsayan geniş tabanlı bir etkinliktir.
İnsanı ruhen, fikren,bedenen olgunlaştırıp geliştiren, en az yorgunluk vererek en çok fayda sağlayan jimnastik oyun ve spor faaliyetlerini içine alan bir bilimdir.

Hareket canlıların en belirgin özelliği olduğu için yaşadığımız çağda kişinin ruhen, bedenen ve fikren gelişimi kuvvetli ve dayanıklı olması için beden eğitimi ve spora şiddetle ihtiyaç göz önünde tutulduğundan spor bir devlet politikası haline getirilmeye çalışılmaktadır. Artık milletler savaşlarını spor yoluyla yapmaya başlamışlardır. Bir ülkenin adını duyurmada en önemli kavramlardan ekonomiden sonra spor gelmektedir.

Beden eğitim, faaliyetlerinin bünyede olduğu kadar karakter üzerinde de yapıcı etkisi bulunmaktadır. Kişiye yaşama azmi ve mücadele kazandırır. Liderlik ve işbirliği yapma, arkadaşlık, yiğitlik, doğru ve güzeli takdir etme ve ayırt etme duygusunu geliştirir. Hoşgörü ve feragat sahibi yapar. Başkalarına, aileye, cemiyete, kanun ve nizamlara saygılı olmayı, hakkını ve şerefini ölüm pahasın dahi olsa korumayı bilen şahsiyet teşekkülünü sağlar.

Beden Eğitimi ve Sporun Genel Amaçları
1. Atatürk ilkeleri ve inkılapları, anayasa, milli eğitimin temel kanunu ve Türk milli eğitiminin temel amaçları doğrultusunda, öğrencilerin gelişim özellikleri de göz önünde tutularak anların kişisel ve toplumsal yönden sağlıklı, mutlu, iyi ahlaklı ve dengeli bir kişilik sahibi, yapıcı, oluşturucu ve üretken, milli kültür değerlerini ve demokratik hayatın temel ilkelerini benimsemiş fertler olarak yetiştirilmeleri genel amaçtır.
2. Atatürk’ün ve düşünürlerin beden eğitim ve spor konusunda söyledikleri sözleri açıklayabilme
3. Bütün organ ve sistemleri seviyesine uygun olarak güçlendirebilme ve geliştirme.
4. Sinir, kas ve eklem koordinasyonunu geliştirebilme
5. İyi duruş alışkanlığı edinebilme
6. Beden eğitimi ve sporla ilgili temel ilgi ve beceri, tavır ve alışkanlıklar edinebilme.
7. Ritim ve müzik eşliğinde hareketler yapabilme
8. Halk oyunlarımızla ilgili bilgi ve beceriler edinme ve bunları uygulamaya istekli olabilme
9. Milli bayramlar ve kurtuluş günlerinin anlamını ve önemini kavrayabilme
10. Beden eğitimi ve sporun sağlığa yararlarını kavrayarak boş zamanlarını spor faaliyetleriyle değerlendirmeyi bilebilme ve öğrenebilme
11. Temel sağlık kuralları ve ilkyardım ile ilgili bilgi, beceri, tavır ve alışkanlıklar edinebilme
12. Tabiatı sevme, hava ve güneşten faydalanabilme
13. İşbirliği içinde çalışma ve davranma alışkanlığı edinebilme
14. Görev ve sorumluluk alma lidere uyma ve liderlik yapabilme
15. Kendine güven duyma, yerinde ve çabuk kara verme
16. Dostça yarışma ve oynama, kazananı takdir etme, kaybetmeyi kabullenme, hile ve haksızlığın karşısında olabilme
17. Demokratik hayatın getirdiği tavır ve alışkanlıkları kazanma
18. Kamu kaynaklarını iyi kullanabilme ve koruyabilme
19. Spor araç ve tesisleri hakkında bilgi sahibi olma ve bunları iyi kullanabilme

Beden Eğitimi ve Sporun Kişiye Kazandırdıkları
1. Kişinin kendine güvenini artırır.
2. Kişi kendisini tanır ve tanıtır.
3. Yeteneklerini geliştirir, sınır ve güçlerini öğrenir.
4. Vücuduna ve sağlığına karşı bilinç gelişir.
5. fiziksel uygunluk dediğimiz kuvvet, dayanıklılık, sürat, hareketlilik, beceri, esneklik ve çabukluk geliştirir.
6. Sağlıklı ve mutlu yaşamda gerekli olan bilgi, davranış, alışkanlık ve beceri kazandırır.
7. Etkinlikler sonucu toplumsal kişilik ve nitelik kazandırır. Bunların içerisinde işbirliği, biz duygusu, atılganlık, milli değerler v.b.
8. Boş zamanları davranış ve iyi kullanabilme, değerlendirme alışkanlığı kazandırır.

Beden Eğitimi ve Sporda Gelişim
1. Organik Gelişim
2. Sinir Kas Gelişimi
3. Zihinsel Gelişim
4. Heyacansal ve Duygusal Gelişim

1. Organik Gelişim : Bireylerin fiziksel gelişimine katkıda bulunmak sadece beden eğitimine yönelik bir amaçtır. Hareket bireyin doğasında vardır. Biz de biliyoruz ki ilk insanlar yaşamlarına hareketle başlayarak bir yerden bir yere göç etme, yere değiştirme, avlarını yakalayabilme, geçim kaygısından kurtulabilme, kendilerinden güçlü olan şeylerden kaçabilme, saklanabilme ve barınma faaliyetlerinde hep hareketli olmuşlardır.
Hareket sisteminin temelini aktif olarak kaslar, pasif olarak da kemikler oluşturur. Beden eğitimi etkinlikleri düzenli olarak yapıldığında organizmanın fiziksel uygunluğu ve dayanıklılığı gelişecek, böylece organizma değişen koşullara ve yorgunluğa karşı koyabilecektir. Bunda en fazla etki becerilerin gelişmesinde kassal hareketlerle verimliliğin artması ve dolayısıyla kassal güç ve dayanıklılığın artmasında görülür. Şişmanlık sorunundan kurtulma, çocukluk ve ergenlik dönemini sağlıklı ve mutlu şekilde bitirebilme, kalp damar rahatsızlıkların engellenmesi, solunum ve dolaşım sistemlerinde oluşacak hastalıkların önlenmesi ve son olarak da kalp kan dolaşımını uygun seviyede yürütebilme, egzersizlerle yani hareketlerle dolayısıyla da beden eğitimi etkinlikleriyle sağlanır.

2. Sinir Kas Sistemi : Kas eğitimi sonucunda yeteneklerin ve motorsal becerilerin kazanılmasıdır. Genel olarak vücut kontrolü, vücut koordinasyonu sinir kas sisteminin gelişimi demektir. Koşma, sıçrama, tırmanma, yakalama, takla atma v.b. temel hareketlerin temelini oluşturur.

3. Zihinsel Gelişim : Etkinlikler yoluyla yapılan öğrenme sonucunda, öğrenme için gerekli algılama, düşünme, akıl yürütme, kıyaslama ve temel kavramların gelişmesidir. Motor becerilerin gelişimi bireyin zihinsel, duygusal ve toplumsal gelişimiyle ilgilidir.(motor becerileri; kuvvet sürat, dayanıklılık, hareketlilik ve beceri)
4.Heyecansal ve Duygusal Gelişim : Karmaşık, dengesiz ve gergin tepkilerin bir düzenle anlaşılır biçimde gelişmesidir. Çocuğun heyecansal tepkileri bedensel ve ruhsal gereksinmelere dayanır. Bu bakımdan heyecansal gelişim çocuğun bedensel ve ruhsal dengesini bulma çağıdır.
Beden Eğitiminin Temel Faydaları

Beden Eğitiminin Temel Faydaları :
1. Eğitim tüm organizmayı içerir. Zihin ve benden bütünlüğü eğitimin temel felsefesini oluşturur.
2. Beden eğitimi genel eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır. Beden eğitiminin amaçları genel eğitimin amaçlarına uygundur. Ve bu amaçların gerçekleştirilmesine katkıda bulunur.
3. Beden eğitimi etkinlikleri büyüme ve gelişme için temeldir. İnsan organizmasının maksimum gelişmesi büyük kas gruplarının katıldığı bedensel etkinliklere bağlıdır.
4. Beden eğitimim serbest zamanların kullanımına katkıda bulunur.
5. Beden eğitimi kendini ifade etme ve oluşturma olanakları sağlar. Bedenin birey olarak ifadede kullanılması, yeni hareketlerin oluşturulmasında zengin olanaklara sahiptir.
6. Beden eğitimi kültürel gelişmeye yardımcı olur.
7. Estetik beğeniye ve artistik üretime katkıda bulunur.
8. Beden eğitimi duyguların kontrol edilmesine yardımcı olur. Oyun ve spor ortamındaki etkileşim, duyguların kontrolü ve boşaltımı için uygun olanaklar sağlar.
9. Beden eğitimi karakter ve kişilik gelişimine katkıda bulunur. Güçlü bağlar ve bağlılık, takım ruhu, grup etkileşimi, oyun ve spor alanlarındaki görülen özelliklerdir. Tebiki bu özelliklerin kişilik gelişimine katkısı vardır. Takım arkadaşlarına, rakiplere uyum toplumsal uyumun sağlanmasında önemli rol oynar.
10. Beden eğitimi organik gelişime katkıda bulunur.
11. Psikomotor becerileri geliştirir.
12. Sağlık ve sağlığı koruma alışkanlıkları geliştirir.
13. Zihinsel gelişim için olanaklar sağlar.
14. Demokratik süreçlere katkıda bulunur. Sınıf etkinliklerinin planlanmasında ve yürütülmesinde tüm bireylerin katılımını sağlıyor.
15. Beden eğitiminin temelinde biyoloji, sosyoloji ve psikolojinin etkileri ve belirtileri vardır.
16. Beden eğitimi bireyin gereksinmelerine dayanır. Hareket en önemli temel gereksinim kabul edilir. Fiziksel etkinlik yaşamak için gereklidir. Durgun bir modern yaşam hiçbir işe yaramaz.
17. Oyun eğitsel potansiyele sahip içgüdüsel dürtüler olarak karşımıza çıkar. Bu oyunun dinamik niteliği bireylerin daha uygun davranış modeli geliştirmesine yardımcı olduğundan dolayı, oyunda beden eğitiminin içinde yer alan bir kavram olduğuna göre beden eğitiminin bu faydası göz ardı edilemez.