KUDUZ
Kuduz Etkeni ve Kuluçka Süresi nedir?
CEVAP - Kuduzun etkeni RNA rabdo virüslerinden rabies virüsüdür.Bu virüs
sinir hücrelerini seven, bu hücrelere eğilimi olan (nörotropik) bir virüstür.

 Kuluçka süresi, ısıran hayvanın durumu, ısırığın derecesi, beyne azakkğı, ışınlan kişinin aşılı veya aşısız oluşu ve vücut direncine göre Düyûk değişiklikler gösterir. Bu süre ortalama 40 gün olarak bilinmektedir. Fakat 10 gün ile 1 yıl arasında değişebilir.

Virüsün vücuda girdiği yerden sinirlere tutunarak, sinirler boyunca ilerteyip beyine yerleştikten sonra hastalık yaptığı için, beyne uzak yerlerdeki ısırıklarda kuluçka süresi uzun olur. Kuluçka süresi çocuklarda yetişkinlerden daha kısadır. Yaranın yeri ve derecesi kuluçka süresi bakımından üç önemli grupta toplanır:
a.    Baş ve yüz yaraları:  Ağır ve orta derecedeki yaralarda (parçalı
ve diş batmış ise) kuluçka süresi 30-35 gün, yara hafif ise (çizik, sıyrık gibi)
iki aydan fazladır.
b.    El-kol yaraları: Ağır ve orta derecedeki yaralarda 60-70 gün,
hafif yaralarda 3 aydan fazladır.
c.    Ayak ve bacak yaraları: Isırık yarası ağır ise 60 gün, orta ve
hafif ise 100 gün civarındadır.
 Kuduzun Belirtilerini nedir?
CEVAP- Isırık yerinde karıncalanma, kaşıntı, ağrı ve soğukluk olabilir. Hastada halsizlik şikayetleri görülür. Bu şikayetler bazen korkuya bağlı psikolojik şikayetlerde de olabilir.
Kırgınlık, huzursuzluk, endişe ve uykusuzluk vardır. Solunum ve
hızlanır. Bu belirtilerle birlikte bir ısırılma olayı da varsa kuduz düşünülür. Endişe ve korkular (fobiler) kuduzun karakteristik belirtileridir.
   Sudan korkma (hidrofobi), havadan korkma (aerofobi), ışıktan korkma (fotofobi) ve gürültüden korkma (ankofobi) önemli korkulardır. Bu korkular, mukoza, deri, işitme ve görme dokularındaki aşırı duyarlıktan kaynaklanır. Yine aşırı duyarlığa bağlı olarak salya ve salgılarda artma görülür (hipersalivasyon). Hastanın yüzüne hafif üfleme sonucu aşırı rahatsız oluşu, hava korkusunun belirtisidir. Sulu gıdaları yutarken, hasta suyu gördüğü zaman bütün yutma kasları kasılır. Bu da hastayı aşırı derecede rahatsız eder.
Hastada tikler gelişir, olmayan bir şeyi gördüğünü zanneder (halüsinasyon) eşyaları değişik şekilde görür (illüzyon). Hastaların kültür durumuna göre değişebilen bağırıp-çağırma ve saldırganlık olabilir. Delirme ve çırpınma hâli görülür, solunum güçlüğü, morarma, mide ve bağırsak kanamaları ve anemi de kuduzda görülen belirtilerdir. Daha sonra felç (paralizi) dönemi başlar. Koma, kalp iflası veya solunum durması sonucu hasta ölür. Koma kısa sürede ölümle sonuçlanmaktadır. Ancak, gelişmiş teknolojik bakımla bu süre uzatılabilmektedir.
    Laboratuvar bulgusu olarak lökositoz, BOS, da tazik ve hücre artması, idrarda albümin ve aseton görülür.

Kuduz Hastalığının Hemşirelik Bakımı Ve Tedavisi
CEVAP  - Bu hastaların bakımı hastanenin özel bir odasında yapılmaktadır] Bu odanın sakin ve loş olması, su, rüzgar, ışık ve gürültü olmaması gerekil Bu faktörler hastayı  rahatsız eder ve kuduz nöbetlerini  artırır.  Kuduz odasının karyola, sandalye ve masası alçak ve yere tespit edilmiş olmalıdır. İkinci bir küçük odada alafranga tuvalet ve el yıkama yeri bulunmalıdır.
Kuduz   hastalarında   ısırma   eğilimi   yoktur   ve   insandan   insana bulaşma görülmemiştir. Ancak nöbet hâlindeki hasta bakımında dikkati olmak gerekir. Bakım ve tedavi yapacak kişilerin ellerinde yara olmamalı, hastaya bakan kişiler eldiven, önlük ve maske kullanmalıdır.
Bu korkunç hastalığı hem hasta hem de çevresi düşünmekte kendini alamazken, bazen de hastalığı kabul etmemekte ve başka hastalık olduğunu savunabilmektedir. Kuduzda hasta ölünceye kadar şuur genellikle açıktır. Nöbetler dışında bakımı zor değildir. Nöbetler sırasında gerekirse hasta yatağına tespit edilebilir. Ayrıca hasta yakınlarından yardım istenebilir.
Hastalara kaba, sert davranış ve ondan korkulduğu, kaçıldığı hissi verilirse nöbetler daha şiddetli olur. Bu sebeple hastalara iyi davranmalı onlara acıma, korkma hissi verilmemelidir.
Hastalık belirtileri ortaya çıktıktan sonra, kuduzun tedavisi yoktur Klinik belirti ve komplikasyonlara göre (semptomatik) tedavi yapılır. Spazn çözücü, sakinleştirici, uyutucu, kalp kuvvetlendirici, ateşi varsa ateş düşürücü, ağrı kesiciler verilebilir.
İlâçlar genellikle enjeksiyon veya lavman yolu ile verilir. Gerekiyor sa oksijen ve kan verilebilir. Nöbetleri artırdığı için su ve sulu gıdalar verilmez. Su ihtiyacı, lavman veya i.v. mayi ile karşılanır.
         Kuduzda esas tedavi aşı ile yapılmaktadır. Aşılama aslında bir korunma yöntemidir. Fakat kuduzda tedavi yöntemi olara! değerlendirilmektedir.
Kuduzdan Korunma Yolları
CEVAP - Tedavisinin olmayışı kuduzdan korunmanın önemini artırmaktadır. Kuduz bulaştırabilen köpek, kedi, kurt, tilki, çakal gibi hayvanlarla mücadele etmek gerekir. Özellikle başıboş kedi ve köpeklerin   kontrol altına alınması gerekir. Kuduzla mücadele belediye, jandarma, veteriner, muhtar ve sağlık kuruluşlarının  iş birliği ile yapılır. Sahipli kedi ve köpeklerin aşılanması şarttır.
Şüpheli ısırıklarda ihbar yapılır. Hasta hayvan ve insanlar tecrit edilir. Kuduzdan ölenler, derin mezara gömülerek etrafına sönmemiş kireç dökülür. Risk altındaki kişilerin (veteriner, laboratuar da çalışanlar, hayvan bakıcıları gibi) aşılanmaları, kuduz görünen bölgenin karantinaya alınması, ısırılan kişilerin derhâl aşıya alınması belli başlı korunma yöntemleridir. Aşı O. 3, 7, 14, ve 21. günler olmak üzere kas içine beş doz yapılır. Isıran hayvan gözetim altında ve yaşıyorsa ısırma tarihinden 10 gün (3. aşıdan) sonra aşı kesilir.
Kuduz hastalarının kullandığı eşyalar ve odaları dezenfekte edilir. Kuduz  hayvanların ısırdığı hayvanların eti ve sütü yenmez (bu yolla bulaş-olmamakla birlikte hastalığın kötü sonu sebebiyle alınan bir tedbirdir). Kuduzdan korunmada ilk ve pratik olarak yapılacak en önemli iş ısırılmadan hemen sonra yaranın bol sabunlu su ile yıkanmasıdır. Sonra bol miktarda septik  solüsyonla  (tentürdiyot gibi) yaranın  dezenfeksiyonu  gerekir. Böylece yaraya bulaşan kuduz virüslerinin sinirlere tutunması önlenmiş olur.Isırılan bölgeye yerel olarak yapılacak kuduz serumu da vücuda girecek virüs sayısını azaltacağından hastalığın engellenmesi bakımından önemli ve kolay bir tedbirdir.
Yaranın tahrişinden ve kanatılmasından kaçınılır. Bu, daha fazla sinir uçlarının açılmasını önlemek için alınan bir tedbirdir. Dikilmesi gerekir yara varsa, yaraya serum uygulanarak yara dikilir. Sağlık eğitimi ile kuduz konusunda toplumu bilgilendirmek en önemli korunma yoludur. Yaranır yakılması ve ısırık yerinin kesilip atılması geçmişte uygulanmış sert bir korunma tedbiridir.
Sonuç olarak, başı boş kedi ve köpeklerle mücadele ve sağlık eğitimi kuduzdan korunmanın temelini oluşturur.