Kızıl Etkeni Ve Kuluçka Süresi

CEVAP  - Etkeni eritrojenik ekzotoksin yapan A grubu beta-hemolitik streptokoklardandır. Kızıl yapabilen 60'dan fazla sero tipi tespit edilmiştir.

 Kuluçka dönemi 2-5 gündür. 1-10 gün arasında değişebilir.

 Kızıl Belirtileri

CEVAP - Kızıl birden bire titreme ve ateşle başlar. Ateş 12-24 saat içinde 39-40 °C 'ye çıkar. Kırgınlık, bulantı, kusma, boğaz ve baş ağrıları vardır. Ateşten 24-48 saat sonra döküntüler başlar. Ateşli dönemde hastaların dili önce beyaz çilek, sonra da kırmızı çilek dil görünümü alır.

Yumuşak damakta nokta şeklinde kızarıklıklar görülür. Yutkunmada kulağa yayılabilen ağrı vardır. Bazen karın ağrısı ile kabızlık olabilir. Tonsinlalar kırmızı ve büyüktür. Bu bölgedeki lenf bezleri şiş ve ağrılı olabilir.

Bazen öksürük ve burun akıntısı olabilir. Döküntüler daha önce vücutta oluşan ve kılcal damarlarda bulunan antikorların, vücuda yeni alınan streptokokların antijenleriyle çatışması sonucu görülen toksik belirtilerdir. Döküntüler eritem tarzda, basmakla solan, oldukça sık döküntülerdir.

Döküntüler ilk önce boyunda başlar, yüz ve gövdeye yayılır. Sonra kol ve bacaklarda çıkar. Ağız etrafında döküntünün olmayışı hastalığı tanımada önemlidir. Döküntüler sık olduğundan deride sağlam kısım yokmuş gibi görülür (deri kırmızı boya ile boyanmış gibi). Derinin yumuşak ve kıvrım yerlerinde, özellikle kasık ile koltuk altında daha sıktır, kırmızı çizgiler hâlini alır, bunlara pastia işareti denir.

Kızılda döküntü ile birlikte bazen kaşıntı da olur.

Şultz Çarlton (Schultz-Charlton) Fenomeni: Kızılın döküntü döneminde 0,1 mi. kızıl anti serumu cilt içine zerk edilir, döküntüler sönerse hastalık kızıldır.

 Kızıl Hemşirelik Bakımı Ve Tedavisi

CEVAP  - Bütün streptokok enfeksiyonlarının tedavisi aynıdır. Spesifik tedavi­de 10 gün penisilin veya tek doz benzatin penisilin tedavisi uygulanır. Kızıl, streptokokal farenjit veya tonsillit vb. enfeksiyonların tedavisindeki amaç boğazdaki streptokokları eradike ederek, akut glomerulonefrit, romatizma gibi geç gelişen komplikasyonları önlemektir. Penisiline hassas olanlara entromisin verilir. Ağır vak'alarda kandaki toksini nötrlemek için antitoksik serum verilebilir.

Ateşli dönemde hastalar yatakta tutulur, kalorisi bol, sulu gıdalarla beslenir. Kızıl, kapiller toksikoz bir hastalık olduğundan arter basıncı sürekli kontrol edilmelidir. Çünkü böbrek üstü bezlerinin zarar görmesi bakımından önemlidir. Arter basıncı düşükse, sürrenal korteks zarar görmüş demektir.

Klinikte çoğu zaman ihmal edilen arter basıncı, kızılda hayati önem taşımaktadır. Akut glomerulonefrit geç oluşan ciddi bir komplikasyondur ve bu gözden kaçırılmamalıdır. İdrar tahlilinin sık sık tekrarlanması bu bakım­dan önemlidir. Nefrit oluşmuşsa hastaların beslenmesi daha da önemli hâle gelir. Diyette tuz ve protein azaltılır, karbonhidratlar artırılır.

Romatizmal ateş de kızılın tehlikeli bir komplikasyonudur. Bu yönden de hastanın değerlendirilmesi gerekir. Romatizmal ateş oluşmuşsa, depo penisilin uygulanır, bazen bu uygulama ömür boyu sürebilir. Bulantı ve kusma varsa hastaya az az ve sık sık gıda verilir. Gerekirse damar yoluyla beslenir. Diğer semptomlara göre tedavi düzenlenir.

 Kızıl Korunma Yolları

CEVAP  - Hastalar 28 gün tecrit edilir ve sağlamlar hastaların yanına alınmaz. Kızıl direkt temas, damlacık, hava, süt ve diğer gıdalarla ve taze kontamine eşyalarla bulaşır. Bu yollara yönelik korunma tedbirleri alınır. Hastanın odasına girilmez, eşyaları kullanılmaz. Streptokoklar sütte kolay ürediğin-den süt iyice kaynatılır veya pastörize edilir.

Hastalığın bildirimi yapılır, portör aranır, bulunan portörler tedavi edilir. Portörlerin bulunup tedavi edilmesi, streptokok enfeksiyonlarının kontrolü bakımından çok önemlidir. Kızıl salgını olduğunda okulların kapatılması tavsiye edilir. Sağlık eğitimi yapılır. Hastalığın aşıyla korunması mümkün değildir. 5-6 tip streptokok aşısı bulunmasına rağmen, etkenin çok sayıda tipi olduğundan bu aşılar yetersiz kalmaktadır, bütün toplumu ilâçla korumak da mümkün değildir.