Şarbon Etkeni Ve Kuluçka Süresi
CEVAP - Şarbonun etkeni Bacillus antracistır. Gram pozitif, hareketsiz, sporlu basillerdir.
Kuluçka süresi 2-7 gün, genellikle 4 gündür.
Şarbon Belirtileri
CEVAP - Şarbon etkeni en çok deri olmak üzere akciğerde, gastroentestinal sistemde, menenjlerde ve farenkste yerleşebilir. Menengial ve akciğer şarbonunda ölüm oranı yüksektir. Şarbonun yerleştiği doku ve sisteme göre farklı belirtileri vardır, bu sebeple hastalık belirtilerini hastalığın klinik şekillerinde açıklanacaktır.
4. Klinik Şekilleri
Deri, akciğer ve bağırsak şarbonu olmak üzere başlıca üç klinik şekilde görülür.
a. Deri şarbonu: Şarbon vakalarının % 95'i deride görülür. En fazla el yüz ve bacaklarda yerleşir.
b. Akciğer şarbonu: Şarbon basili tozlarla solunum yolundan alınırsa 1-5 günlük kuluçka devresinden sonra ateş, yorgunluk, bitkinlik öksürük, balgam çıkarma, göğüs ve adale ağrıları gibi belirtilerle hastalık ortaya çıkar.
c. Barsak şarbonu (intestinal şarbon): Çok ender görülen şarbon şeklidir. İyi pişmemiş hayvan eti yemekle ve şarbon basili ile kirlenmiş diğer gıdalarla sindirim yolu ile bulaşır. Belirtileri; bulantı, kusma, iştahsızlık karın ağrısı ve kanlı ishal vardır. Ateş yükselir, genel durum hızla bozulur kan basıncı düşer, toksemi, kollaps ve şok sonucu hasta ölebilir.
Şarbon Hemşirelik Bakımı Ve Tedavisi
CEVAP - Deri şarbonunda yaralara kesinlikle dokunulmaz. Cerrahî müdahale, basilin deride yayılarak ödemin genişlemesine sebep olur. Yara, tahriş edilmeden antiseptiklerle (%01 rivanol) veya pomadlarla pansuman yapılıp, kapatılır. Hafif vakalarda bu bakım yeterlidir. Şarbon yüksek dozda penisilin, tetrasiklin, eritromisin veya kloramfenikol grubu ilâçlarla tedavi edilir.
Şarbon sepsisi söz konusu ise ilâç tedavisine ek olarak 3-4 gün, günde 30-40 mi. anti bakteriyel şarbon serumu i.m. verilir.
Pansuman malzemeleri kesinlikle yakılır. Balgam ve dışkı dezenfekte edilerek atılır. Böylece basillerin spor şekline dönüşmesi önlenir. Semptomatik tedavi yapılır. Hastanın yeterli ve dengeli beslenmesi sağlanır. Bağırsak şarbonunda sıvı diyet uygulanır.
Şarbon Korunma Yolları
CEVAP - Kesin teşhis konulan hastalar tecrit edilerek tedaviye alınır. Hastaların atıkları ve pansuman malzemeleri çevreyi kirletmeyecek şekilde imha edilir (yakılır veya dezenfekte edilir). Hastalığın kaynağı bulunmaya çalışılır, bildirimi hemen yapılır. Hastalık çıkan ev halkı ile hastalanıp ölen hayvanın etini yiyenler kontrolden geçirilir.
Vektörlerle bulaşma ihtimaline karşı, bunlarla mücadele edilir. Hastanın kullandığı eşyalar ve odası dezenfekte edilir. Hayvanlarda hastalık bulunmuşsa veterinere bildirilip iş birliği ile hasta hayvan ve atıkları yakılır veya derin çukura gömülerek etrafı sönmemiş kireçle kapatılır. Hayvanların etlerinin satılması ve leşlerinin açıkta bırakılması kesinlikle önlenir. Ölü hayvan yiyen kuşlarla şarbon uzaklara taşınabilir.
Yüksek risk altındaki veteriner, kasap, çoban ve deri işçileri aşılanabilir. Rutin aşılama, pratikte yapılmamaktadır. Şüpheli durumlarda, risk altındaki kişilerin eldiven, çizme ve maske giymeleri sağlanır, topluma sağlık eğitimi yapılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder