SANAYİ İNKİLABI

XVIII.Yüzyılın sonunda serbest güçlerin ilk kentsel sanayi toplumunu yarattığı İngiltere’de XIX.yüzyılın ilk 70 yılında eşine rastlanmamış bir ekonomik gelişme görüldü.Geniş ticari yayılmaya

Fabrika üretim sisteminin büyük ölçüde uygulanmasına ve buharlı makinelerin gittikçe artan üretim süreçlerine kullanılmasına dayanan sanayileşmedeki gelişmenin ardından nüfus büyümesi kentsel kalkınma baş gösterdi.Demir yollarının ve buharlı gemilerin kullanımı ile birlikte buharın gücü ulaşıma da uygulanmaya başlandı.Kent yaşamı.İngiltere’de pek çok toplumsal siyasal kurumun baş göstermesine yol açtı. Sanayi devrimi Avrupa’ya ve Birleşik devletlere sıçradıktan sonra kurumlar başka ülkelerde de standartlaştı.

İNGİLİZ ÖNCÜLÜĞÜ:

1800 ile 1870 arasında İngiltere’de görülen ekonomik ilerleme XVIII.yüzyıl sonlarının hızlı gelişmesini bile aştı.Üretimde dev artışlar görülüyordu.Pik demir üretimi 60,kömür üretimi 10 katına ulaşmıştı.Toplam ticaretteki artışta aynı miktardaydı.İngiltere makineleşmesi ve fabrikalar yoluyla üstünlüğünü diğer ülkelere kabul ettirmiştir.İngiltere dünya üretiminin çok büyük bir yüzdesini elinde tutuyordu.1825’de STOCKTON ve DARLİNGTON

demiryollarının açılması ile demiryollarının genişlemesi hammaddenin daha uzağa daha hızlı ve ucuz götürülmesini sağladı.

Diğer bir yandanda bankacılık işlemlerindede artık demiryolları kullanlıyordu.

MALİ ÖRGÜTLENME:

Sanayileşme sürecinin artmasıyla birlikte taşra şirketlerinin yerlerini yavaş yavaş büyük anonim şirketler alıyordu.

İngiltere Bankası tüm bankaların garantörü durumundaydı.

Ticaretin büyümesi borsanında büyümesi demekti.1870 yılında İngiltere dünyanın ticaret merkezi ve mali kaynak merkeziydi.Zenginlerin sayısı hızla arttı.

NÜFUS BÜYÜMESİ:

Bütün Avrupa’da ekonominin ve sanayi nin hızla gelişip büyümesi nüfus büyümesini de beraberinde getirdi.1805 ile 1851 yılları arsında nüfusu 2 katına çıkan İngiltere’de artış en fazla hissediliyordu.Yarısından fazlası kentlerde oturan İngiltere artık bir tarım ülkesi değildi.Bunun için İngiltere birçok kurum ve kuruluş ile nüfus planlamasına gitti. Fabrika yasası kadınların ve 13 yaşından küçük çocukların bile çalışma zorunluluğu yasasını getiriyordu.Düşük çalışma ücretleri ile çok ağır koşullarda çalıştırılan işçiler vardı.Bunlar adeta bir iş kölesi durumunda idiler.Avrupalılar bu insanları kullanıyorlardı ve sanayi devrimin en kötü yanı 13 yaşından küçük çocukların bile kölelik yapmasıdır. Yüzyılın sonlarına doğru Fransa,Almanya ve birleşik devletler aradaki büyük farkları kaldırıp İngiltere ile rekabet edecek duruma gelmeye çalıştılar.

POLİTİK REFORMLAR:

Batı Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde görülen başkaldırılar,benzer nedenlerden dolayı kaynaklanmaktaydı.Sanayi devrimi,geleneksel yaşantı biçimlerini değiştirmiş ve yeni bir kent proletaryası ile politik güç kazanmaya çalışan geniş bir burjuva sınıfı ortaya çıkmıştı.1815 Viyana antlaşmasıyla Napolyon’un ellerinden aldığı tahtlarına yeniden krallar,ekonomik ve toplumsal tedirginliği arttırıyordu.Politik reform isteyen aydınlar saldırılarını bu krallara yönelttiler.Sanayi devrimi Avrupa’nın hepsinde tamamlanmış ama kentlere taşınan halk açlık ve sefalet içerisinde köle gibi çalıştırılıp ölmüşlerdi.Bu topluluklar 2.büyük isyanlarını 1848 krizinde verdiler ama binlerce kişi daha çok aç ve işsiz kaldı.

Bu sırada Avrupa’da kolera salgınının çıkması psikolojik olarak halkta devletlerine karşı bir kızgınlık ve panik hızla yayıldı.

OKYANUSYA’DA SÖMÜRGECİLİK HAREKETLERİ:

HİNT ADALARI VE AVUSTURALYA:

Bu sırada,güneydoğuda Portekiz gücü zayıfladı ve 1602’de kurumuş olan doğu hindistan şirketi Malezya’daki korsanları temizleyerek karlı baharat işinin tek şirketi haline geldi.

Altın ve Elmas yatakları olan Bornco’da Hollanda iktidarı pekte sağlam değildi.Büyük okyanusta önemli keşifler yapıldı.1787’de Avustralya’yı tamamen sömürgelerştiren İngiltere önceleri ceza sömürgesi olarak ve daha sonra hayvanlarını yetiştirmek amacıyla

Kullanmıştır.0raadaki yerli halkın orta çağdan kalan sopa,taş,mızrak gibi silahları ateşli silahlar karşısında hiç etkili olamıyordu.Bunun sonucu tazmanya yerli halkı ortadan siliyordu.

Oradaki halk altın zenginliğinden 5 kuruş pay alamadan ölüyordu yağma ediliyordu.

EMPERYALİZM: XIX. YÜZYIL

BRİTANYA’NIN YÜKSELİŞİ:

XVII.Yüzyılda ve XIX.Yüzyılda eski İspanya,Portekiz ve Hollanda İmparatorlukları gerilemeye başladılar.Bir dizi ayaklanma İspanya ve diğerlerini sömürgelerinden kopardı.Bu ülkelerin sömürgelerini alan Britanya büyük sömürgelere ve ayrıca Afrika ve Asya’da birçok adacık ve yere sahip olunca Avrupa’nın en güçlü deniz devleti olarak ortaya çıktı.

1800 yılında: DÜNYANIN %55 ‘i...

1878 yılında: DÜNYANIN %67 ‘si...

1914 yılında: DÜNYANIN %84 ‘ü

Avrupalı devletlerin sömürgesi altına girdi.

1914’TE SÖMÜRGELERİN YÜZÖLÇÜMÜ:

İNGİLTERE: 32.0 MİLYON KM VE 391 MİLYON NÜFUS

FRANSA: 10.5 MİLYON KM VE 62.3 MİLYON NÜFUS

ALMANYA: 3.2 MİLYON KM VE 13 MİLYON NÜFUS

BELÇİKA: 2.5 MİLYON KM VE 15 MİLYON NÜFUS

PORTEKİZ: 2.2 MİLYON KM VE 10 MİLYON NÜFUS

HOLLANDA: 1.9 MİLYON KM VE 37.4 MİLYON NÜFUS

İTALYA: 1.5 MİLYON KM VE 1.3 MİLYON NÜFUS

Şeklin de Avrupalı devletlerde sömürge edinme politikası devam ediyordu.Bu sömürgeciliğin sonucu Amerika Birleşik devletlerinin

Bölünmesiyle başlayıp Lincoln’ün hali gözden geçirme kararı almasından sonra A.B.D ‘de çıkan iç savaş ile son derece önemli bir hal alımıştı.Çiftçilikle uğraşan Amerikan toplumu iç savaş sonunda dünyanın en büyük ve en zengin milleti durumuna gelmişti.

İÇ SAVAŞTAN I. DÜNYA SAVAŞINA:

USS Maine gemisinin Havana limanında mayına çarparak batmasına kızan Amerika İspanya’ya savaş açtı.3 aydan az bir sürede İspanya yenildi ve Küba bağımsızlığını ilan etti.Daha sonra Avrupa devletleri bilindiği gibi bloklara bölünüp silahlanmaya başlardılar ve 1.dünya savaşı yapıldı.