Şarbon Etkeni Ve Kuluçka Süresi

CEVAP  - Şarbonun etkeni Bacillus antracistır. Gram pozitif, hareketsiz, sporlu basillerdir.

Kuluçka süresi 2-7 gün, genellikle 4 gündür.

Şarbon Belirtileri

CEVAP  - Şarbon etkeni en çok deri olmak üzere akciğerde, gastroentestinal sistemde, menenjlerde ve farenkste yerleşebilir. Menengial ve akciğer şarbonunda ölüm oranı yüksektir. Şarbonun yerleştiği doku ve sisteme göre farklı belirtileri vardır, bu sebeple hastalık belirtilerini hastalığın klinik şekillerinde açıklanacaktır.

4. Klinik Şekilleri

Deri, akciğer ve bağırsak şarbonu olmak üzere başlıca üç klinik şekilde görülür.

a. Deri şarbonu: Şarbon vakalarının % 95'i deride görülür. En fazla el yüz ve bacaklarda yerleşir.

b. Akciğer şarbonu: Şarbon basili tozlarla solunum yolundan alınırsa 1-5   günlük   kuluçka   devresinden   sonra   ateş,   yorgunluk,   bitkinlik öksürük, balgam çıkarma, göğüs ve adale ağrıları gibi belirtilerle hastalık ortaya çıkar.

c. Barsak şarbonu (intestinal şarbon): Çok ender görülen şarbon şeklidir. İyi pişmemiş hayvan eti yemekle ve şarbon basili ile kirlenmiş diğer gıdalarla sindirim yolu ile bulaşır. Belirtileri; bulantı, kusma, iştahsızlık karın ağrısı ve kanlı ishal vardır. Ateş yükselir, genel durum hızla bozulur kan basıncı düşer, toksemi, kollaps ve şok sonucu hasta ölebilir.

Şarbon Hemşirelik Bakımı Ve Tedavisi

CEVAP - Deri şarbonunda yaralara kesinlikle dokunulmaz. Cerrahî müdahale, basilin deride yayılarak ödemin genişlemesine sebep olur. Yara, tahriş edilmeden antiseptiklerle (%01 rivanol) veya pomadlarla pansuman yapılıp, kapatılır. Hafif vakalarda bu bakım yeterlidir. Şarbon yüksek dozda penisilin, tetrasiklin, eritromisin veya kloramfenikol grubu ilâçlarla tedavi edilir.

     Şarbon sepsisi söz konusu ise ilâç tedavisine ek olarak 3-4 gün, günde 30-40 mi. anti bakteriyel şarbon serumu i.m. verilir.

Pansuman malzemeleri kesinlikle yakılır. Balgam ve dışkı dezenfek­te  edilerek  atılır.  Böylece  basillerin  spor şekline  dönüşmesi  önlenir. Semptomatik   tedavi   yapılır.   Hastanın   yeterli   ve   dengeli   beslenmesi sağlanır. Bağırsak şarbonunda sıvı diyet uygulanır.

 Şarbon Korunma Yolları

CEVAP  - Kesin teşhis konulan hastalar tecrit edilerek tedaviye alınır. Hastala­rın atıkları ve pansuman malzemeleri çevreyi kirletmeyecek şekilde imha edilir (yakılır veya dezenfekte edilir). Hastalığın kaynağı bulunmaya çalışılır, bildirimi hemen yapılır. Hastalık çıkan ev halkı ile hastalanıp ölen hayvanın etini yiyenler kontrolden geçirilir.

Vektörlerle bulaşma ihtimaline karşı, bunlarla mücadele edilir. Hastanın kullandığı eşyalar ve odası dezenfekte edilir. Hayvanlarda hastalık bulunmuşsa veterinere bildirilip iş birliği ile hasta hayvan ve atıkları yakılır veya derin çukura gömülerek etrafı sönmemiş kireçle kapatılır. Hayvanların etlerinin satılması ve leşlerinin açıkta bırakılması kesinlikle önlenir. Ölü hayvan yiyen kuşlarla şarbon uzaklara taşınabilir.

Yüksek risk altındaki veteriner, kasap, çoban ve deri işçileri aşılanabilir. Rutin aşılama, pratikte yapılmamaktadır. Şüpheli durumlarda, risk altındaki kişilerin eldiven, çizme ve maske giymeleri sağlanır, topluma sağlık eğitimi yapılır.

Epidemik Menenjit Etkeni Ve Kuluçka Süresi

CEVAP - Etkeni, Neisseria menenjitisdir. Gram negatif, bazen kapsüllü, fizik şartlara oldukça hassas olan diplokoklardır.  Bazen primer olarak beyin] zarına yerleşirken  bazen  de  burun  ve  boğaza  yerleşip  hastalık yapar (anjin), buradan beyin zarına geçip sekonder olarak yerleşir.

Kuluçka süresi birkaç saat ile 10 gün, ortalama 3-4 gündür.

Epidemik Menenjit Belirtileri

CEVAP  - Önce bakteriyemiye bağlı belirtiler görülür. Bunlar; üşüme, ürperme ve titreme ile yükselen ateş, bulantı, kusma, şiddetli baş ağrısı, hâlsizlik, iştahsızlık ile eklem ve kas ağrıları, kol ve bacaklarda mor. kırmızı peteşi ile purpuralardır. Bebeklerde konvülsiyon görülür ve bıngıldaklar kabarıktır.

Ense ve sırt sertliği vardır. Hasta başını arkaya atar. Kernig, Brudzinski ve Babinski refleksleri müspettir. Opustetanus. hipotansiyon, solunum düzensizliği, kollaps ve şok sonunda ölüm olabilir. Ayrıca fotofobi, reflekslerde artma, göz pupillalarmda farklılık, şaşılık ve göz kapağı düşüklüğü vardır. Dudaklarda uçuk (herpes) sık görülen geç belirtilerdir. Özellikle peteşiler epidemik menenjit teşhisinde önemli bir belirtidir.

 Epidemik Menenjit Hemşirelik Bakımı Ve Tedavisi

CEVAP - Bu hastaların mümkünse bir sağlık kuruluşunda tedavi edilmesi gerekir. Sinirsel duyarlılığı arttığı için dış etkilerden uzak, sakin kolay havalandırılabilen bir odada yatırılır. Kasılma ve felçler sebebiyle uzun süre aynı pozisyonda yatmak mecburiyetinde olduğundan, yatak yaralan ve akciğer rahatsızlıklarını önlemek için, yatak ve yatak takımları yumuşak olmalı, 2-3 saatte bir yatış pozisyonu değiştirilmeli. Hastalarda şuur kaybı ve ajitasyon durumunda yataktan düşmemesi için yatak etrafı muhafazalı olmalıdır.

BOS alındıktan sonra 1 saat hasta yastıksız, sırt üstü veya yüz üstü yatırılır, tansiyon, nabız ve solunum kontrol edilir, idrar ve dışkı çoğu zaman kontrol edilemediğinden bu hastaların bakımı ve temizliği zor fakat önemlidir. Özellikle solunum yolu ve vücut temizliğine önem verilmeli, haftada en az iki kez vücut temizliği yapılmalıdır. Dudaklar kuru ve çatlak , olduğunda yeni enfeksiyonlar oluşacağı için, günde 2 kez ağız ve dudaklar silinerek bu yeni enfeksiyonların oluşması önlenmeye çalışılır. Hastaların yattığı bölgelere masaj yapılır. Hareket azlığı olan hastaların kol ve bacaklarına pasif hareketler yaptırılır, hastanın aldığı ve çıkardığı mayı kontrol edilir. Gerekiyorsa ağız ve burun aspire edilir.

Hastalar kalorisi yüksek, sindirimi kolay, yeterince protein içeren ve vitamince zengin gıdalarla beslenir. Yatak istirahatı de çok önemlidir ANT ve solunum sürekli takip edilir. Diğer semptomlara göre tedavi uygulanır. İlâç tedavisin de ise hastalık teşhis edilir edilmez i.v. mayi ile sefatosporin grubu   ilâçlarla   yüksek   dozda   tedavi   başlatılır.   Tedaviye   başlamada dakikaların bile önemi büyüktür. İlâç, antibiyogram sonucuna göre verilirse daha uygun olur. Hastayı şoktan korumak için kortizon, şoktan kurtarmak için oksijen ve adrenalin verilir. Kollaps tehlikesinde kan ve plâzma verilir.

Epidemik menenjit olduğu kesinleşen hasta tecrit edilir. Hastalık okul, kışla gibi kalabalık bir ortamda görülmüş ise hasta ile yakın temas edenler de tecrit edilir. Hastaya bakan şahıslara ve yakın temas edenlere 3- 5 günlük rifampisin veya minosiklin ile korunma tedavisi uygulanır.

Epidemik Menenjit Korunma Yolları

CEVAP - Toplumda burun-boğaz kültür taramaları yapılır, kültürü pozitif olanlar tecrit ve tedaviye alınırlar. Bu hastalıkta portörlüğün fazla olduğunu da unutmamak gerekir. Hastalığın doğrudan temas, damlacık, taze kirlenmiş eşyalarla bulaştığı hasta ve sağlamlara anlatılarak bulaşmanın önlenmesi konusunda sağlık eğitimi yapılır. Menengokoklarm güneş, kuruluk ve soğuğa uzun süre dayanamadıkları hatırlatılarak odaların güneş alması ile havalandırılmasının önemi anlatılır.

          Menenjit dünyada yaygın olan bir hastalıktır. Kalabalık ve fakir toplumlarda 3 aylık ile 3 yaş arasındaki erkek çocuklarında daha fazla görülür, kış aylarında hasta sayısı artar. Menengokoklarm birçok tipi olduğundan aşı ile korunmada güçlükler vardır. Bivalan ve monovalan aşı tipleri vardır. Aşının yaklaşık 3 yıl koruyuculuğu vardır. Ancak pahalı olduğundan rutin olarak uygulanmamaktadır.